Đa nang buồng trứng – Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả
Tham vấn y khoa : Bác sĩ Nguyễn Thị Huỳnh Mai
Buồng trứng đa nang là một trong những bệnh phụ khoa phổ biến ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Tuy nhiên, không phải chị em nào cũng hiểu rõ về bệnh để đề phòng và điều trị kịp thời. Trong khuôn khổ bài viết sau, 2bacsi sẽ giải đáp đa nang buồng trứng là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị. Mời bạn đọc cùng tìm hiểu.
Đa nang buồng trứng là gì?
Theo thống kê, có đến 6 -10% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản mắc hội chứng buồng trứng đa nang. Bệnh chủ yếu xuất hiện phổ biến ở tuổi dậy thì, nhưng cũng có thể gặp ở phụ nữ từ 20 -25 tuổi. Buồng trứng đa nang nếu không điều trị sớm có thể là nguyên nhân gây vô sinh ở nữ giới.
Vậy đa nang buồng trứng là gì? Hội chứng buồng trứng đa nang là rối loạn do mất cân bằng hormone và kháng insulin. Cụ thể, những người phụ nữ mắc bệnh sẽ có nhiều hormone sinh dục nam. Khiến cho quá trình rụng trứng diễn ra bất thường hơn, trứng chứa đầy trong các nang trứng.
Nếu tình trạng mất cân bằng hormone kéo dài và không điều trị kịp thời. Hội chứng buồng trứng đa nang sẽ ảnh hưởng nghiệm trọng đến sức khỏe người bệnh. Thậm chí, có thể tăng nguy cơ mắc một số bệnh lý khác như tim mạch, tiểu đường, rối loạn sinh sản.
Nhận biết triệu chứng buồng trứng đa nang
Triệu chứng buồng trứng đa nang ở mỗi người sẽ khác nhau, do mức độ mất cân bằng hormone khác nhau. Tuy nhiên, theo thống kê có đến 80% phụ nữ mắc bệnh sẽ gặp triệu chứng béo phì. Ngoài ra, 70% người bệnh sẽ có tình trạng lông phát triển ở bụng, mặt, ngực, lưng, bắp đùi…
Sau đây là một số triệu chứng đa nang buồng trứng:
Chu kỳ kinh nguyệt bất thường
Chu kỳ kinh nguyệt bất thường là một trong những biểu hiện của đa nang buồng trứng. Theo nghiên cứu, có 50% phụ nữ mắc đa nang buồng trứng có biểu hiện thưa kinh. Ngoài ra, có đến 20% phụ nữ bị vô kinh khi mắc hội chứng này.
Do đó, khi chu kỳ kinh nguyệt có những biểu hiện dưới đây, chị em cần thăm khám sớm:
- Tắc kinh trong 4 tháng hoặc nhiều hơn.
- Mỗi năm có ít hơn 8 kỳ kinh nguyệt.
- Thời gian giữa các kỳ kinh nguyệt kéo dài hơn 35 ngày.
- Lượng máu mỗi chu kỳ kinh quá nhiều hoặc ít.
Mọc lông trên mặt, trên ngực, bụng, lưng hoặc bắp đùi
70% phụ nữ mắc buồng trứng đa nang gặp tình trạng chứng rậm lông. Nguyên nhân do hormone nam giới trong cơ thể nhiều hơn hormone nữ. Lông có thể mọc nhiều ở ngực, lưng, mặt, bụng, ngón chân, ngón tay…
Rụng tóc và hói
Tình trạng gia tăng hormone sinh dục nam không chỉ gây ra chứng rậm lông, mà còn có thể gây rụng róc, hói đầu. Tình trạng này có thể diễn ra từ từ nên nữ giới không nên chủ quan. Cần lưu ý nếu thấy tóc rụng nhiều hơn trước khi tắm.
Da dầu, mụn trứng cá, gàu
Sự xuất hiện của mụn trứng cá hay gàu ở da đầu có nhiều nguyên nhân khác nhau. Và đó cũng có thể là biểu hiện bạn đang mắc hội chứng buồng trứng đa nang.
Khó thụ thai
Có rất nhiều nguyên nhân gây vô sinh ở nữ giới, trong đó hội chứng đa nang buồng trứng. Theo khuyến cáo của các bác sỹ, buồng trứng đa nang là nguyên nhân phổ biến gây vô sinh ở nữ giới. Nguyên nhân do tình trạng rụng trứng không đều, hoặc không rụng trứng khiến nữ giới khó thụ thai.
Ngoài ra, với những phụ nữ mang thai bị đa nang buồng trứng có thể tăng nguy cơ sảy thai. Do đó, nữ giới cần thăm khám sớm nếu bản thân không thể thụ thai.
Tăng cân, béo phì
Có đến 38% phụ nữ mắc đa nang buồng trứng bị béo phì. Nguyên nhân do nồng độ insulin tăng cao nên nữ giới khi mắc bệnh thường tích tụ mỡ ở quanh eo. Do đó, khi thấy cơ thể tăng cân quá mức bình thường, chị em không nên chủ quan cần đi thăm khám để tìm nguyên nhân.
Chứng ngưng thở lúc ngủ
Một số người bệnh còn có biểu hiện ngáy và ngưng thở từng con khi ngủ, hay còn gọi là chứng ngưng thở khi ngủ. Nguyên nhân có thể là do tăng nồng độ estrogen hoặc testosterone hoặc do béo phì.
Trầm cảm hoặc tâm lý thất thường
Nữ giới mặc bệnh thường dễ trầm cảm hoặc tâm lý thay đổi thất thường. Nguyên nhân có thể do mất cân bằng hormone. Hoặc lo lắng trước những triệu chứng của bệnh như vô sinh.
Đau bụng hoặc đau vùng chậu
Tình trạng đau bụng hoặc đau vùng chậu có thể là triệu chứng của buồng trứng đa nang. Các cơn đau có thể âm ỉ, nhón hoặc từ nhẹ đến dữ dội. Các cơn đau này tương tự với các cơn đau ở chu ky kinh nguyệt ở nữ giới.
Nguyên nhân gây buồng trứng đa nang ở nữ giới
Một số nguyên nhân gây đa nang buồng trứng ở nữ giới bao gồm:
Di truyền
Di truyền là nguyên nhân phổ biến gây tình trạng buồng trứng đa nang ở phụ nữ. Theo đó, nếu trong gia đình có mẹ, chị em gái mắc bệnh, thì nguy cơ bạn bị buồng trứng đa nang rất cao. Hoặc có thể bị tiểu đường, hoặc chu kỳ kinh nguyệt không đều.
Kháng insulin
Ngoài yếu tố di truyền thì có đến 70 phụ nữ mắc bệnh đa nang buồng trứng bị kháng insulin.
Insulin là nội tiết tố giúp kiểm soát lượng đường trong cơ thể. Nếu tế bào không thể sử dụng insulin đúng cách, nhu cầu insulin trong cơ thể tăng lên. Lúc này tụy sẽ tạo ra nhiều insulun để bù lại. Tuy nhiên, insulin sẽ kích thích buồng trứng và tạo nhiều hormone nam hơn.
Sự gia tăng hormone nam sẽ cản sự phát triển của nang trứng, giảm khả năng rụng trứng. Gây ra tình trạng mụn trứng cá và rụng tóc ở nữ giới.
Chế độ ăn uống
Chế độ ăn uống có nhiều tinh bột cũng là nguyên nhân gây buồng trứng đa nang. Thực tế, đa số người bị đa nang buồng trứng là ngừa cân, tuy nhiên người gầy cũng có nguy cơ mặc bệnh.
Hội chứng buồng trứng đa nang có nguy hiểm không?
Hội chứng buồng trứng đa nang có nguy hiểm không là mối quan tâm của nhiều chị em. Như đã chia sẻ, đa nang buồng trứng nếu không điều trị kịp thời, có thể gây vô sinh ở nữ giới. Ngoài ra, bệnh còn gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm sau:
- Trầm cảm, lo lắng: Những triệu chứng của đa nang buồng trứng khiến người bệnh mệt mỏi, cáu gắt.
- Tiểu đường: 50% nữ giới bị buồng trứng đa nang bị tiểu đường hoặc tiền tiểu đường. Nguyên nhân do sự gia tăng hormone nam và lượng insulin trong cơ thể.
- Rối loạn ngưng thở khi ngủ: Chứng bệnh này xảy ra ở những phụ nữ béo phì hoặc bị buồng trứng đa nang. Gây ra nhiều lần ngưng thở khi ngủ và ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ.
- Cao huyết áp: Phụ nữ bị buồng trứng đa nang nếu không điều trị sớm có thể gây nên tình trạng cao huyết áp.
- Ung thư lạc nội mạc tử cung: Trong quá trình rụng trứng lớp lót tử cung sẽ rụng. Tuy nhiên, nữ giới bị đa nang buồng trứng thường bị rối loạn kinh nguyệt. Khiến cho trứng không rụng, lớp lót có thể dày lên làm tăng nguy cơ ung thư nội mạc tử cung.
- Cholesterol trong máu cao: Nữ giới bị đa nang buồng trứng thường có lượng cholesterol xấu (LDL) nhiều hơn cholesterol tốt (HDL). Điều này dẫn đến nguy cơ bênh tim mạch và đột quỵ cũng tăng cao.
Bệnh đa nang buồng trứng có mang thai được không?
Nhiều người cho rằng bị đa nang buồng trứng không thể thụ thai nhưng đây là điều sai lầm. Nhiều nghiên cứu cho thấy, phụ nữ bị đa nang buồng trứng vẫn có thể có thai tự nhiên hoặc thụ tinh. Tuy nhiên, người bệnh cần phát hiện bệnh sớm và có phương pháp điều trị phù hợp.
Với những chị em đang mang thai và phát hiện bị buồng trứng đa nang cần lưu ý đến sức khỏe thai kỳ. Thai phụ cần thăm khám đúng hẹn và tuân thủ những chỉ định của bác sỹ. Bởi phụ nữ mang thai bị buồng trứng đa nang có thể gặp những biến chứng sau:
- Sẩy thai.
- Bị tiểu đường thai nghén.
- Tiền sản giật.
- Mổ lấy thai do thai nhi thừa cân.
Phương pháp chẩn đoán đa nang buồng trứng
Việc chẩn đoán đa nang buồng trứng sẽ gặp nhiều khó khăn do triệu chứng ở mỗi người khác nhau. Hơn nữa, các triệu chứng này có thể xuất hiện và biến mất trong thời gian ngắn. Để chẩn đoán bệnh, bác sỹ có thể dựa vào những yếu tố sau:
- Làm xét nghiệm máu để đo nồng độ hormone, insulin và chức năng tuyến giáp. Nhằm đánh giá các tuyến nội tiết.
- Chu kỳ kinh nguyệt, rựng trứng, tiền sử ra máu của mỗi chu kỳ kinh.
- Siêu âm tử cung và âm đạo nhằm kiểm tra có buồng trứng có đa nang hay không.
Cách chữa đa nang buồng trứng
Cách trị đa nang buồng trứng – Giảm cân
Việc giảm cân ở phụ nữ bị đa nang buồng trứng sẽ giúp chu kỳ kinh nguyệt diễn ra đều đặn, tăng khả năng thụ thai. Do đó, chị em nên kết hợp chế độ ăn uống giàu chất xơ, ít tinh bột và thường thuyên vận động. Nhằm giảm lượng cholesterol và điều chỉnh insunlin trong cơ thể.
Chữa buồng trứng đa nang – Dùng thuốc hỗ trợ sinh sản
Nếu chu kỳ kinh nguyệt không đều đặn, các bác sỹ sẽ chỉ định cho người bệnh một số thuốc hỗ trợ sinh sản sau.
- Clomiphene: Có 80% nữ giới sử dụng clomiphene bắt đầu rụng trứng trong 3 tháng đầu tiên. Trong đó, có đến 30 – 40% phụ nữ bắt đầu mang thai ở đợt điều trị thứ 3.
- Letrozole: Letrozole sẽ kích thích quá trình rụng trứng diễn ra đều đặn hơn. Ngoài ra, thuốc còn hỗ trợ mang thai đối với những người phụ nữ bị đa nang buồng trứng.
- Metformin: Bác sỹ khuyến cáo chị em nên dùng motformin kết hợp với clomiphene hoặc letrozole để có hiệu quả tốt nhất.
- Gonadotropins: Dạng thuốc tiêm giúp kích thích sự rụng trứng. Có đến 60% phụ nữ bị buồng trứng đa nang có thai khi được điều trị với loại thuốc này.
Điều trị hội chứng buồng trứng đa nang – Phương pháp phẫu thuật buồng trứng
Phẫu thuật sẽ được tiến hành nếu như việc dùng thuốc không có kết quả. Phương pháp này chỉ điều trị một lần và có tác dụng tạm thời. Tuy nhiên, có đến 50% phụ nữ mang thai trong vòng 1 năm sau khi phẫu thuật.
Với phương pháp này, bác sỹ sẽ mở ổ bụng để tạo các lỗ nhỏ trong buồng trứng. Nhằm giảm mức độ hormone nam và kích thích sự rụng trứng ở người bệnh.
Buồng trứng đa nang có chữa được không – Thụ tinh trong ống nghiệm
Thụ tinh trong ống nghiệm được xem là phương pháp tối ưu, được thực hiện khi việc dùng thuốc, phẫu thuật không có hiệu quả. Tuy nhiên, tỷ lệ mang thai của phương pháp này sẽ phụ thuộc vào độ tuổi và sức khỏe của nữ giới.
Đầu tiên, bác sỹ sẽ tiến hành lấy trứng và tinh trùng để thụ tinh trong ống nghiệm. Sau đó, sẽ đưa phôi vào tử cung của nữ giới để phát triển thành thai nhi.
Đa nang buồng trứng nên ăn gì?
Như đã chia sẻ, chế độ ăn uống lành mạnh, giàu chất xơ, ít tinh bột là một trong những phương pháp điều trị đa nang buồng trứng. Tuy nhiên, không phải người bệnh nào cũng hiểu rõ đa nang buồng trứng nên ăn gì?
Dưới đây là 5 nhóm thực phẩm chị em không nên bỏ qua:
Rau lá xanh
Rau lá xanh giàu canxi, sắt, kali, vitamin K, C, E giúp kiểm soát đa nang buồng trứng hiệu quả. Đặc biệt, trong rau xanh chứa các vitamin B, B2, B3, B5 và B6 giúp chuyển hóa insulin, cân bằng hormone, tăng khả năng sinh sản.
Rau củ có màu sắc
Một số rau củ có màu sắc như cà chua ngọt, cà rốt, cà tím, ớt chuông… hỗ trợ cho người bệnh bị đa nang. Do trong các loại rau củ nhiều màu sắc có rất nhiều chất chống oxi hóa mạnh. Giúp trung hòa tác động xấu của oxi hóa do stress ở phụ nữ bị buồng trứng đa nang.
Hoa quả
Hoa quả là thực phẩm tiếp theo mà chị em không nên bỏ qua trong các bữa ăn hàng ngày. Bởi hoa quả giàu dưỡng chất, chất xơ, vitamin và khoáng chất. Rất tốt cho người bị đa nang buồng trứng.
Người bệnh nên ăn các loại hoa quả có chỉ số GI thấp như đào, kiwi, dâu tây, mơ, ổ, bưởi, lê… Bên cạnh đó, nên ăn nhiều hạt để cung cấp protein giúp kiểm soát đường hiệu quả.
Các chất béo lành mạnh
Chất béo lành mạnh giúp đào thải độc tốt và duy trì tế bào trong cơ thể. Chị em có thể tìm chất béo lành mạnh trong các loại hạt, dầu olive, bơ và cá nhiều dầu như cá hồi và cá ngừ.
Thịt hữu cơ
Thịt là một trong những nguồn cung cấp protein tự nhiên dồi dào và lành mạnh. Việc bổ sung protein sẽ giúp bạn kiểm soát cân nặng tốt hơn. Tuy nhiên, bạn nên lựa chọn thịt hữu cơ chứa ít hóa chất và hormone.
Bởi việc tăng cân là một vấn đề liên quan đến buồng trứng đa nang, việc ăn các protein là rất quan trọng cho chế độ ăn giảm cân để kiểm soát cân nặng.
Trên đây là những thông tin tổng hợp về đa nang buồng trứng. Hy vọng qua bài viết, chị em đã nắm rõ về dấu hiệu, nguyên nhân và cách điều trị bệnh. Để chăm sóc sức khỏe bản thân và phòng bệnh tốt nhất.
Ngày đăng: 02:57 25 Tháng Mười Hai, 2018 | Lần cập nhật cuối: 08:53 18 Tháng Một, 2019
Polycystic ovarian syndrome (PCOS) https://www.babycenter.com/0_polycystic-ovarian-syndrome-pcos_7432.bc
Polycystic Ovary Syndrome (PCOS) – Topic Overview http://www.webmd.com/women/tc/polycystic-ovary-syndrome-pcos-topic-overview#1